Alhoewel ik nog niet zo lang in het vak zit, maak ik voor mijn gevoel wel een belangrijke beweging mee: de veranderende samenhang tussen techniek en veiligheid. Techniek vind ik een apart iets. Hoe kan iemand toch in hemelsnaam bedenken hoe je bepaalde processen kunt automatiseren en hoe je daarvoor een specifieke machine of robot bouwt? Ooit begon het met machines die het werk van de mens wat aangenamer konden maken. Door verdere ontwikkelingen konden deze machines de mens zelfs volledig vervangen. Aan de ene kant zonde, want ik ben bang dat de echte ambachten hierdoor verdwijnen. Aan de andere kant: repeterende en zware werkzaamheden worden voorkomen, bronaanpak dus!
Waar ik naartoe wil: ook ons vakgebied blijft zich ontwikkelen, met safety management software en andere troeven. En juist deze ontwikkeling baart me ook zorgen. Ik noem een paar voorbeelden:
- de online toolboxmeeting
- het ‘geautomatiseerde’ V&G-plan; je hoeft alleen maar de werkzaamheden aan te klikken en het programma bepaalt wat de aanwezige gevaren en risico’s zijn
- delen van gevaarlijke situaties, ongevallen, enzovoort via een portal
- instructies en online-toetsen, zoals de Generieke Poortinstructie op bouwplaatsen
Begrijp me niet verkeerd, ik zie zeker de meerwaarde van deze veranderingen. Ik ben er zelfs ontzettend blij mee dat we steeds slimmer worden, waardoor we een hoop processen kunnen automatiseren. Toch blijf ik huiverig voor het verlies van ons menselijk inschattingsvermogen. Maar volgens mij is dat ook wel een eigenschap die een veiligheidskundige moet hebben. Gelukkig ben ik niet de enige. Wijlen Harry Mulisch zei: “Wat toeneemt is de techniek. Die wordt reusachtig en de mensen zitten er als leeggezogen dwergen tussen.”
Ik wil er dan ook voor waken dat er in de toekomst weinig of geen medewerkers zijn die zelf nog goed nadenken. Ook wij als veiligheidskundigen
moeten hieraan niet ten onder gaan. Want we bewandelen zo de weg van de minste weerstand, maar levert dat de meeste waarde op voor de veiligheid van onze collega’s?
Deze column is ook gepubliceerd in het ledeninformatieblad NVVKinfo – September 2019 nr3. De Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK) is een kennisplatform voor en door veiligheidskundigen in Nederland.
NVVKinfo – September 2019 nr3 – De leeggezogen dwerg
Stel mij een vraag
Bedankt voor uw aanvraag.
Onze expert neemt zo spoedig mogelijk contact met u op.