Green Impact Modelling

Weergeletterdheid voor beleidsmakers: hoe lees je klimaatdata en vertaal je het naar ruimtelijk beleid

Datum: 16 oktober 2025

Waarom weergeletterdheid onmisbaar is in ruimtelijk beleid

Extremere regenbuien, hittegolven en langdurige droogte: de invloed van klimaatverandering op onze leefomgeving is onmiskenbaar. Gemeenten en beleidsmakers staan voor de uitdaging om klimaatdata te begrijpen én om te zetten in slimme keuzes voor inrichting en beheer.

Daarvoor is weergeletterdheid onmisbaar: het vermogen om klimaat- en weerdata niet alleen te begrijpen, maar ook effectief toe te passen in ruimtelijke plannen. Of het nu gaat om het vergroenen van wijken en bedrijventerreinen, het aanleggen van een robuust watersysteem of het tegengaan van hittestress – pas met voldoende weergeletterdheid kunnen we bouwen aan een toekomstbestendige leefomgeving.

Weergeletterdheid vraagt om samenwerking. Want alleen door kennis te bundelen, maken we de vertaalslag van wetenschappelijke inzichten naar praktische toepassing in de leefomgeving. Het KNMI levert hierbij betrouwbare klimaatdata en toekomstscenario’s, en bij idverde NL zorgen we dat deze inzichten terechtkomen waar het telt: in de wijk, het park, op het schoolplein, het bedrijventerrein, en in het beleid.

Maar welke data biedt het KNMI eigenlijk, en hoe kunnen ruimtelijke professionals daarmee aan de slag?

KNMI-data: welke klimaatdata zijn beschikbaar?

Het KNMI biedt diverse klimaatdata en tools die ruimtelijke professionals ondersteunen bij het vormgeven van toekomstbestendig beleid.  Naast gegevens over het huidige en verleden klimaat (zie: https://www.knmi.nl/klimaat) heeft het KNMI ook klimaatscenario’s voor de toekomst ontwikkeld.

Deze KNMI’23-klimaatscenario’s zijn een vertaling van de wereldwijde klimaatprojecties van het IPCC – het klimaatpanel van de Verenigde Naties – naar Nederland. De scenario’s schetsen hoe het toekomstige klimaat in Nederland eruit kan zien als de uitstoot van broeikasgassen tot 2080 sterk stijgt. Ook tonen ze dat de mate waarin het klimaat nog zal veranderen veel minder groot zal zijn als de wereld zich houdt aan het Klimaatakkoord van Parijs.

Alle vier de scenario’s laten zien dat we hoe dan ook te maken krijgen met zeespiegel- en temperatuurstijging, drogere zomers en nattere winters. Alleen de grootte van de verandering verschilt per scenario.

Vier Scenario's Klimaatverandering

Naast tabellen en grafieken van de verschillende scenario’s kunnen professionals ook aan de slag met de modeldata van de klimaatscenario’s en getransformeerde tijdreeksen. Meer informatie hierover is te vinden op het dataportaal van de KNMI’23-klimaatscenario’s: https://klimaatscenarios-data.knmi.nl/

De klimaatscenario’s stellen gebruikers in staat om in een veranderend klimaat de gevolgen van veranderingen in het klimaat en extreem weer in kaart te brengen en besluiten te nemen om Nederland ook in de toekomst veilig, duurzaam en bewoonbaar te houden.

Meer informatie over de klimaatscenario’s is te vinden op: https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/achtergrond/knmi-23-klimaatscenario-s-voor-gebruikers/

Klimaateffectatlas

Stichting Climate Adaptation Services (CAS) heeft de klimaateffectatlas ontwikkeld. De atlas geeft je niet alleen een eerste indruk van de effecten die klimaatverandering nu en in de toekomst kan hebben op Nederland. Er staan ook kaarten in die context geven, zoals bodemkaarten en kaarten die een indruk geven waar kansen liggen.

Klimaatdashboard: vier scenario’s die schetsen hoe het toekomstige klimaat in Nederland eruit kan zien, met mogelijke ontwikkelingen in temperatuur, neerslag, droogte en zeespiegelstijging tot 2050 en 2100.

Deze bronnen helpen beleidsmakers niet alleen om klimaatverandering te duiden, maar ook om keuzes te onderbouwen met betrouwbare data. Ze maken het mogelijk om verschillende scenario’s naast elkaar te leggen en beleid af te stemmen op veranderende omstandigheden.

Bekijk het volledige overzicht op de KNMI-klimaatpagina: https://www.knmi.nl/klimaat

Van data naar doen: klimaatscenario’s als kompas voor groen in de stad

Klimaatverandering is geen toekomstmuziek meer, maar de dagelijkse realiteit waarmee we onze leefomgeving moeten inrichten. Gelukkig staan we niet met lege handen: met behulp van klimaatscenario’s van het KNMI kunnen we vooruitkijken, anticiperen en vooral: dóén.

Bij idverde NL zetten we deze data om in praktische, groene oplossingen voor stedelijk, industrieel en landelijk gebied. Van strategisch beleid tot ontwerp en beheer, klimaatdata vormt steeds vaker de basis. Denk aan:

  • Vergroening bij hittestress;
  • Wateropvang bij piekbuien;
  • Beheer afgestemd op klimaatextremen;
  • En beleidsontwikkeling voor klimaatbestendige gebieden.

Van inzicht naar concrete keuzes en uitvoering

Door klimaatdata centraal te stellen in het ruimtelijk denken én doen, creëren we samen met onze klanten leefomgevingen die voorbereid zijn op morgen.

In deze blog delen we welke klimaatdata beschikbaar zijn en waarom weergeletterdheid onmisbaar is in beleidsvorming. Maar hoe vertaal je die inzichten vervolgens naar concrete keuzes voor ontwerp, inrichting en beheer?

Dat lees je in deel twee: “Van klimaatdata naar doen: hoe idverde NL klimaatscenario’s vertaalt naar inrichting en beheer”

Daarin laten we zien hoe we hittestress te lijf gaan met bomen, hoe we piekbuien opvangen met slimme inrichting en hoe beleid en beheer meebewegen met het veranderende klimaat.

Eva Fletcher

Eva Fletcher

Adviseur Strategie & Beleid

Mogelijk vind je dit ook interessant?

Weergeletterdheid voor beleidsmakers: hoe lees je klimaatdata en vertaal je...

Eva Fletcher
16 oktober 2025

Waarom weergeletterdheid onmisbaar is in ruimtelijk beleid Extremere regenbuien, hittegolven en langdurige droogte: de invloed van klimaatverandering op onze leefomgeving…

Lees meer

Van bewustzijn naar actie – hoe gemeenten écht kunnen aanpakken

Nina Pigmans
23 september 2025

In mijn werk ontmoet ik veel gemeenten die precies weten dát er grote uitdagingen liggen in de openbare ruimte. Van…

Lees meer

Samen bouwen aan speel- en ontmoetingsplekken die werken in de...

Jirina Verkuijlen-Quist
16 september 2025

Het begon met een gesprek op een speelpleintje, bij mij in de buurt. Terwijl de kleuters enthousiast van de glijbaan…

Lees meer