Droger, heter en natter, het zijn de ondertussen bekende effecten van klimaatadaptatie. Er is bij overheden, instellingen en bedrijven meer en meer aandacht voor deze effecten. Ook wordt er gedacht over of gewerkt aan het aanpassen aan de nieuwe klimaatsituatie. Het laat ons vakgebied van zijn mooiste kant zien: er worden creatieve oplossingen bedacht, innovaties toegepast en resultaten gemonitord.
Maar het zijn vooral inrichtingsprojecten in grote gemeenten en betreffen eenmalige ruimtelijke ingrepen, maar hoe kan ook het dagelijks beheer en onderhoud aan klimaatadaptatie bijdragen?
Klimaatadaptatie lijkt niet meer weg te denken uit ons vakgebied. Vrijwel elke nieuwe ontwikkeling of herinrichting van de buitenruimte moet plaatsvinden onder borging van voldoende klimaatadaptatie. Dat is natuurlijk de snelle en eenvoudige weg, als we een heel gebied kunnen aanpakken door de bodem, de afwatering, de verharding en het groen grondig aan te pakken of zelfs helemaal opnieuw aan te brengen. Schoon, heel en veilig zijn bekende waarden in beheer en onderhoud van de buitenruimte. Wat zou het mooi zijn als we met klimaatadaptatie óók iedere dag stappen gaan zetten via het dagelijks beheer en onderhoud van onze buitenruimte.
We weten hierbij nog te weinig wat kan bijdragen. Maar proberen en meten is sowieso goed. Want we weten dat als we blad laten liggen, er meer organische stof in de bodem komt en hierdoor meer water vastgehouden wordt. En dat als we beplanting anders snoeien, het verkoelende effect van het groen behouden blijft. Klimaatadaptatie door dagelijks beheer en onderhoud heeft veel voordelen. We hebben jaarlijks en structureel een onderhoudsbudget dat we kunnen inzetten. Het gaat dan om honderden miljoenen euro’s per jaar (voor alleen al gemeenten). Ook is het dagelijks beheer en onderhoud veel wendbaarder dan herinrichtingen. Een herinrichting is duur, moet passen in de planning (anders is het kapitaalvernietiging) en duurt lang. Als we vandaag een nieuw inzicht hebben, kunnen we dat morgen al toepassen in het dagelijkse beheer en onderhoud.
Gelukkig lees en hoor ik steeds meer van professionals (bij overheid, adviesbureaus en instellingen) die nadenken over de rol van beheer en onderhoud bij het klimaatadaptief maken van onze leefomgeving. Maar het ontbreekt nog aan actie. We hebben lef nodig, experimenten in de buitenruimte en er gewoon aan beginnen. Doe als beheerder ook mee!
Dit artikel is ook terug te lezen in vakblad Groen – Editie 9 2021
