Wat zijn we trots! We hebben de 2de prijs behaald voor de Steenbreek Trofee 2024 met het project Groene speel- en ontmoetingsplek in Goes. Eerder vielen we in de prijzen met een 2de plek voor de Rooftop Award 2024 met het project Wervenkade in Dordrecht!
Eigenlijk maken wij allen deel uit van een zeer bijzondere generatie. De generatie die aan het begin staat van een nieuw tijdperk; het ‘Antropoceen’. Wellicht nog niet direct een geaccepteerde term voor dit nieuwe tijdperk, noch staat vast dát we er daadwerkelijk al ingerold zijn. Maar er aan twijfelen dat de wereld significant verandert, doet waarschijnlijk niemand meer.
Dus een nieuw tijdperk, een bijzondere generatie. Een generatie die het einde van het Holoceen meemaakt; het tijdperk waarin de mens zijn opmars deed. En nu het tijdperk waarin de mens de meest bepalende factor is op het hele wereldse systeem. Wij bepalen óf het regent, en wannéér het regent. Niet omdat wij een knop aan- of uitzetten, maar wij bepalen dit door onze enorme invloed. Onze invloed op het wereldsysteem. Het systeem waarin water vanuit de oceanen verdampt, het land intrekt en vanuit bergen via rivieren terug naar zee gaat, en onderweg de planeet van leven voorziet.
We kennen vast allemaal de plaatjes nog wel uit de leerboeken. Een systeem dat de aarde al eeuwenlang inzet en al eeuwenlang op háár manier. Bedenk je dan eens in dat de aarde dit nu niet meer zelf bepaalt, maar dat wij dat doen. Wij mensen. Wij bepalen waar water mag stromen, waar voedsel mag groeien en waar de dieren mogen leven. We gunnen de aarde nog een paar kleine ‘eigen stukjes’. Maar het overgrote deel, dat richten wij zo in dat wíj er voordeel van hebben. In ieder geval voor de time-being. Want het wereldsysteem luistert natuurlijk niet naar ons. We kunnen het vooralsnog niet écht zelf bepalen. Die knop, die moet dus nog even wachten.
Wij mensen hebben wel iets heel bijzonders dat geen enkele andere soort heeft: onze hersencapaciteit. Dit geeft ons de capaciteit om met innovaties zoveel invloed uit te oefenen dat het wereldsysteem zich aan ons aanpast. Hebben wij dan niet ook de capaciteit om de aarde zó in te richten dat wij er wel voordeel van hebben, maar dat de aarde wel haar werk kan blijven doen?
De aarde is de drager van alles wat wij nodig hebben; het geeft ons drinkwater, leefbare gebieden en zuivert onze lucht. De zogenoemde ‘ecosysteemdiensten’; de diensten die de aarde de mens levert. Aan de mens dus; niet de dieren. En toch zal menigeen het woord ecosysteem een beladen term vinden. Ecosystemen, ecologie. ‘Dat is toch een belang, een belang net als landbouw en economie, recreatie?.’ En dat terwijl de ecosystemen juist “het alles” is; de landbouw heeft water nodig, bodemleven, bestuiving. De economie draait omdat de aarde ons grondstoffen levert, en wateren en zandstranden om te exploiteren.
En toch is het beschermen van de aarde, noch het beschermen van die belangrijke functie van de aarde, geen prioriteit. Politiek gezien staat het amper op de agenda. En bedenk je dan eens in wat wij ons eigenlijk niet allemaal hebben toegeëigend, en waar we dus eigenlijk ook de zorg voor moeten dragen? We hebben allemaal een woning, vaak met een tuin, een voortuin, een oprit. Daarnaast hebben we scholen, werkterreinen, sportvelden en nog veel meer. Veel blijft er eigenlijk niet over; er is maar weinig wat aan onze invloed ontsnapt is.
Maar kunnen we met onze breincapaciteit niet ook beter zorgen voor datgeen wat we ons toegeëigend hebben? Kunnen we niet beter een wereld creëren waarin we weer als onderdeel van dat ecosysteem functioneren en volop gebruik kunnen maken van die waardevolle ecosysteemdiensten? Dus groene daken, groene schoolpleinen, groene bedrijventerreinen. En geen strak afgemaaide wegbermen of versteende voortuintjes, maar een wereld waarin groen terugkeert in alles wat ‘van de mens’ is. En niet omdat ecologie een belang is, maar omdat dit nu óns systeem is. En we moeten goed voor ons systeem zorgen, zodat het blijft functioneren. Zodat dit voor ons drinkwater kan blijven zorgen, onze lucht kan blijven zuiveren en gewoon onze leefomgeving leefbaar houdt. Zodat we voedsel kunnen blijven verbouwen, van de wateren kunnen blijven genieten en we grondstoffen kunnen blijven onttrekken.
Groen, natuur en landschap – het is niet slechts een belang maar is dé oplossing voor alles wat de mens tekort komt of tekort gaat komen. Groen remt de regenval, vertraagt de afvoer en houdt water vast voor als we het nodig hebben. Natuur levert ons buffers, vormen de aardse longen en zorgen voor een balans tussen dood en leven. Letterlijk. En de landschappen; die zorgen voor ons watersysteem en de diversiteit aan mogelijkheden. Kortom, groen, natuur en landschap levert ons een gezond ecosysteem wat essentieel is om in onze basisvoorzieningen te kunnen voorzien.
Laten we onze breincapaciteit gebruiken om de volle potentie van ecologie te zien; als drager van ‘het alles’: de landbouw, economie en onze vrije tijd. Zo kunnen we dan met de juiste mindset het nieuwe tijdperk inluiden!
