Hoe combineer je de groei van een stad met een kwaliteitsimpuls voor je groenblauwe leefomgeving? Voor deze grote uitdaging staat de stad Almere. Het programma Groen Blauw moet de gemeente handvatten voor dit belangrijke vraagstuk geven. Duidelijk is al wel dat verdere ontwikkeling van natuurwaarden de basis vormt voor de groene, gezonde stad van de toekomst: Almere 2.0.
In Almere zijn groen en water voor elke inwoner dichtbij. Ook grenst de stad aan unieke natuurgebieden. Daarmee is in de basis alles aanwezig om de stad leefbaar te houden voor de toekomst. Ware het niet dat het klimaat verandert, de biodiversiteit afneemt en het groen in de stad nog niet overal optimaal benut wordt of onvoldoende kwaliteit heeft. Ook blijken de inwoners gemiddeld ongezonder dan elders in Nederland. Allemaal redenen voor Almere om nadrukkelijk te gaan werken aan haar leefbaarheid, het welzijn en de gezondheid van haar inwoners én haar vestigingsklimaat.
Strijd om de groene ruimte
“De kwaliteit van de leefomgeving staat onder druk en daarmee het imago van Almere. Dit maakt gericht ingrijpen noodzakelijk. Zeker met het oog op de geplande stadsuitbreiding”, zegt Hester Kersten, programmamanager Groen Blauw bij de gemeente Almere. Ze vertelt hoe Almere binnen het programma Groen Blauw met verschillende interventies in de groenblauwe structuur van de stad het vestigingsklimaat wil verbeteren. Almere moet zich volgens haar door ontwikkelen tot ‘een aantrekkelijk groene, leefbare woon- en verblijfsomgeving’. “De aanwezigheid van groen in een stad is niet vanzelfsprekend. In de stad wordt komende jaren nog volop gebouwd en in de oudere wijken vindt groot onderhoud plaats. Hierdoor strijden verschillende functies om de groene ruimte. Reden voor ons om de bestuurders, makers en bewoners van Almere meer bewust te maken van het groen en water als natuurlijk kapitaal van de stad.”
Gewenste, integrale leefomgeving
Met het programma Groen Blauw hoopt Almere enerzijds haar natuurwaarden bewuster te ontwikkelen en hier nadrukkelijk haar inwoners bij te betrekken. Anderzijds doet Almere onderzoek naar de invloed van groen op de levenskwaliteit. “Het programma Groen Blauw omvat verschillende initiatieven. Een daarvan is nadrukkelijk gericht op het optimaliseren van het groen en het water voor een gezonde en klimaatadaptatieve leefomgeving. “De natuurwaarden vormen voor de basis voor de gewenste integrale aanpak van de leefomgeving. We gaan investeren in excellent groen. Samen met idverde en Aeres Hogeschool zoeken we naar de beste manieren om bestaande kennis hierover in de praktijk te brengen” Kersten noemt verder het versterken van een aantal ontbrekende ecologische verbindingen dwars door de stad, maar ook het diverser maken van het groen. “De huidige monocultuur maakt beplanting kwetsbaar”, zegt ze wijzend op bijvoorbeeld de massale essentaksterfte in de stad. “We willen een grotere variatie en menging van planten- en bomensoorten.”
Almere, de stad als landgoed
Kersten schetst de stad die de gemeente voor ogen heeft. “Almere 2.0 is als een landgoed, waar iedereen vanuit zijn voordeur de ‘groene loper’ op kan wandelen. In de woonwijken is volop groen, parken en bossen bieden mens en dier een gezonde leefomgeving. In het landgoed kunnen groen en water verder benut worden voor natuurontwikkeling, klimaatadaptatie en gezondheid van de bewoners. Als we de mogelijkheden die de natuur ons biedt nog beter benutten voor bijvoorbeeld: ontspanning, sport en ontmoeting, stimuleren we de mentale en fysieke gezondheid van inwoners. We hebben hierbij wel nadrukkelijk partners nodig om dit te bewerkstelligen.”
Samenwerking met groenexperts, inwoners én het sociale domein
Hester noemt hierbij de Regenboogbuurt als goed voorbeeld van samenwerking. “De buurt kampte met wateroverlast en verzakkingen. Groenexperts van idverde zijn hier in een vroeg stadium bijgehaald om samen met het bouwteam invulling te geven aan burgerparticipatie en om na te denken over de realisatie van klimaatdoelstellingen, de bomen en planten. idverde heeft samen met civieltechnische ingenieurs en bewoners de kwaliteit van het groen verbeterd. Waarmee ik wil benadrukken dat we het als gemeente zeker niet alleen kunnen. In het programma Groen Blauw zoeken we nadrukkelijk de samenwerking met experts, maar ook met inwoners, bouwers en instanties uit het sociaal domein die in de stad actief zijn. De kunst is om elkaars taal te gaan spreken. Alleen zo kunnen we onze ambities vertalen naar de praktijk en van Almere 2.0 een gezonde, groene stad maken!”
Digitale magazine Biind
Dit artikel staat ook in het zesde digitale magazine van Biind in 2021, met als thema Integraal Beleid en Beheer. Dit magazine is te lezen op de website van kennisplatform Biind.
Albert Jan Kerssen
Vestigingsmanager, idverde Advies
T: 06 53 22 34 74
E: albertjan.kerssen@idverde.nl